دوره 1، شماره 1 - ( مرداد 1396 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 78-72 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Dastaran S, Hasheminejad N, Saeidi C, Madadizadeh F. Assessment of Risk Factors and Prevalence of Musculoskeletal Disorders in Coppersmiths of Kerman City by RULA Method. ohhp 2017; 1 (1) :72-78
URL: http://ohhp.ssu.ac.ir/article-1-29-fa.html
دستاران سامان، هاشمی نژاد ناصر، سعیدی چیمن، مددی زاده فرزان. ارزیابی عوامل خطر و شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در مس گران شهر کرمان با استفاده از تکنیک RULA. بهداشت کار و ارتقاء سلامت. 1396; 1 (1) :72-78

URL: http://ohhp.ssu.ac.ir/article-1-29-fa.html


دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
متن کامل [PDF 894 kb]   (831 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (2964 مشاهده)
متن کامل:   (966 مشاهده)
ارزیابی عوامل خطر و شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در مس گران
شهر کرمان با استفاده از تکنیک
RULA
سامان دستاران*[1]، ناصر هاشمی نژاد[2]، چیمن سعیدی[3]، فرزان مددی زاده[4]
 
چکیده
مقدمه: با توجه به اینکه شغل مس­گری از جمله مشاغلی است که در آن به دلیل وجود انجام حرکات تکراری و داشتن پوسچر نامناسب حین کار شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی رتبه بالایی را دارا می باشد، بنابراین این مطالعه با هدف ارزیابی عوامل خطر و تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در مس­گران شهر کرمان با استفاده از روش RULA در سال ۱۳۹۳ انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی می باشد، جهت ارزیابی عوامل خطر اختلالات اسکلتی عضلانی وضعیت کاری ۱۰ مس­گر شهر کرمان با استفاده از روش RULA مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز برای تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک جمع آوری و به کمک نرم افزار SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه کمر مشاهده گردید، که میزان شیوع آن برابر با 90درصد بود. پس از کمر،  شایعترین علائم به ترتیب در زانو با 80 درصد، گردن با 70 درصد، پشت و مچ دست با ۶۰ درصد،  مچ پا و شانه­ها با ۳۰ درصد و آرنج و ران با ۱۰ درصد گزارش شدند.
نتیجه گیری: یافته­های این مطالعه نشان داد که علا‌ئم اختلالات اسکلتی عضلانی در مس­گران شیوع بالایی دارد و سطح ریسک ابتلا به این اختلالات در حد متوسط به بالا می باشد.
 
کلید واژه ها: روش RULA ، عوامل خطر، شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی، مس­گران
مقاله پژوهشی
 

 
تاریخ دریافت: 25/10/1395
تاریخ پذیرش: 19/01/1396
 
ارجاع:
سامان دستاران، هاشمی‌نژاد ناصر، سعیدی چیمن، مددی زاده فرزان. ارزیابی عوامل خطر و شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در مس گران شهر کرمان با استفاده از تکنیک RULA. بهداشت کار و ارتقای سلامت 1396;1(1):79-72.
 
 
مقدمه
 
اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار (WMSDs) عمده­ترین عامل از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینه­ها و آسیب­های انسانی نیروی کار به شما می­رود و یکی از بزرگترین معضلات بهداشت­ حرفه­ای در کشورهای صنعتی است و از جمله مهمترین مسائلی است که ارگونومیست­ها در سراسر جهان با آن روبرو هستند (۱-۲-۳).
تحقیقات نشان داده­اند که احساس درد و ناراحتی در قسمت­های گوناگون دستگاه اسکلتی عضلانی از مشکلات عمده در محیط­های کار است به طوری که علت اصلی غیبت­ها را تشکیل می­دهند. مطالعات مشخص ساخته­اند که علت بیش از نیمی از غیبت­ها در محیط کار اختلالات اسکلتی عضلانی می­باشند (۴).
مطالعات نشان داده­اند که اختلالات اسکلتی عضلانی از نظر اقتصادی بسیار هزینه­بر هستند، به طوریکه از نظر بروز درد و رنجی که گریبانگیر فرد می­شود، این اختلالات دارای رتبه نخست هستند که از میان آنها کمر درد در جایگاه اول قرار دارد (۵).
بر اساس تحقیقات انجام شده در آمریکا، 60 درصد از کل موارد جدید بیماری در محیط کار، اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار هستند به گونه­ای که میزان بروز آنها با یک رشد بسیار زیاد از 5 درصد در سال 1981 به 30 درصد در سال 1991 رسیده است (۶).
در اروپا برآورد شده که ۴۰ میلیون کارگر مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار هستند که هزینه­ی آن 5/0 تا 2 درصد تولید ناخالص اتحادیه اروپا می­باشد که هزینه سنگینی را بر دوش آن قرار می­دهد (۷).
در کشورهای صنعتی، اختلالات اسکلتی عضلانی اندام فوقانی ناشی از کار شایع­ترین بیماریهای شغلی می باشند، و جمعیت زیادی از کارگران با کاهش ظرفیت کاری همراه هستند. ارتباط بین این اختلالات و جنبه­های مختلف کاری سازمان به طور متقاعد کننده­ای به اثبات رسیده است (۸).
یکی از مشاغلی که به دلیل ماهیت کار در معرض اختلالات اسکلتی عضلانی قرار دارند شغل مس­گری می باشد، در حرفه مس­گری به دلیل وجود حرکات تکراری، کار طولانی مدت در وضعیت­های نشسته و پوسچر نامناسب حین کار احتمال بروز ناراحتی­های اسکلتی عضلانی وجود دارد.
با توجه به موارد ذکر شده، ملاحظه می­گردد که اختلالات اسکلتی عضلانی و اختلالات ناشی از حرکات تکراری در صنایع و محیط­های کاری از اهمیت زیادی برخوردار می­باشد. به همین علت در حال حاضر روش­های گوناگونی برای ارزیابی مواجهه شغلی با عوامل خطر ساز دخیل در ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی ابداع شده است. همچنین شیوه­های گوناگونی وجود دارد که به کمک آنها می­توان مشاغلی را که خطر ابتلا به این گونه اختلالات در آنها بالا است، شناسایی وعوامل خطر ساز درون شغلی را تعیین نمود.
آنالیز پوسچرها، شیوه­ای نظام­مند است که می­تواند تکنیکی قوی و موثر برای ارزیابی فعالیت­های کاری از دیدگاه ارگونومیکی باشد. همچنین ارزیابی خطرهای ارگونومیکی ناشی از وضعیت نامناسب بدن، به پیش­بینی احتمال بروز اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار کمک می­کند (۹-8).
مطالعات مشابهی که در ارتباط با این پژوهش انجام شده می­توان به مطالعه چوبینه و همکاران با عنوان ارزیابی اثر بخشی مداخله ارگونومیک در عملیات رفوگری در کارگاه­های سنتی اشاره کرد که سطح اولویت اقدام اصلاحی برابر با 3 میباشد و پوسچر نادرست نیاز به تصحیح دارد (10).
همچنین می­توان به مطالعه­ی دیگری که توسط قاسم خانی و همکاران با عنوان ارزیابی ارگونومیکی وضعیتهای کاری کارگران مونتاژکار در یک کارخانه خودروسازی به روش RULA ((Rapid Upper Limb Assessment اشاره کرد که با توجه به سطح اولویت اقدامات اصلاحی چهارم که در پوسچرها به دست آمد، ایجاد تغییرات و بهبود شرایط کار از طریق مداخله­های ارگونومیکی باید سریعا انجام شود (۱۱).
در کشور ما تاکنون هیچ گونه مطالعه­ای در زمینه ارزیابی عوامل خطر اختلالات اسکلتی ­عضلانی در حرفه مس­گری انجام نشده، به همین دلیل لازم دانسته شد که مطالعه­ای در این شغل حساس انجام شود تا از طریق پی بردن به میزان شیوع ناراحتی­ها در این حرفه، بهتر بتوان راهکارهای کنترلی را ارائه نمود.
روش بررسی
این مطالعه یک مطالعه مقطعی و توصیفی تحلیلی است که در سال 1۳۹۳ در جامعه مس­گران شهر کرمان انجام گرفت. این مطالعه با هدف ارزیابی عوامل خطر و تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در مس­گران شهر کرمان با استفاده از روش RULA در سال ۱۳۹۳ انجام گرفت. در این مطالعه وضعیت کاری جامعه مس­گران شهر کرمان که برابر با ۱۰ نفر بودند با استفاده از روش RULA مورد ارزیابی قرار گرفت.
هدف مطالعه به طور کامل برای مس­گران توضیح داده شد و افراد مس­گر با رضایت در مطالعه شرکت کردند و به آنها اطمینان داده شد که اطلاعات پرسشنامه و عکس­ها محرمانه باقی خواهد ماند.
روش RULA از دسته روش­های مشاهده­ای قلم کاغذ است که به وسیله مک آتامنی و کورلت (1993) ارائه شده است. در این روش، ارزیابی با استفاده از دیاگرام­هایی از پوسچر اندام­های گوناگون و جدول­هایی برای امتیاز­گذاری مواجهه با ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی عضلانی اندام فوقانی انجام می­گیرد. ریسک فاکتورهای موجود در این روش شامل تعداد حرکت­ها، کار ماهیچه­ای استاتیک و اعمال نیرو می­باشند (1۲).
در این مطالعه برای پی بردن به میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین مس­گران از پرسشنامه نوردیک استفاده شد.
 این پرسشنامه درسال 1987 توسط کورنیک (Kuorinka) و همکاران در انستیتو بهداشت­ حرفه­ای کشورهای اسکاندیناوی طراحی شده است و حاوی سؤالاتی در زمینه فردی، شغلی، شیوع ناراحتی­ها در نواحی مختلف بدن، شدت و مدت درد و ترک یا عدم ترک محیط کار بدلیل این ناراحتی­ها می­باشد (۱۳). سطوح اولویت های اقدام اصلاحی در روش RULA به صورت زیر تعریف می­شود:
سطح ۱: امتیاز نهایی ۱ یا ۲ مشخص می­سازد که اگر پوسچر برای مدت طولانی ثابت حفظ نشود یا به شدت تکرار نگردد قابل قبول است.
سطح ۲: امتیاز نهایی 3 یا 4 مشخص می­سازد که مطالعه بیشتری در این زمینه لازم است و ایجاد تغییرات و مداخله­ی ارگونومیک ممکن است ضروری باشد.
سطح ۳: امتیاز نهایی 5 و 6 مشخص می­سازد که مطالعه بیشتر ، ایجاد تغییرات و مداخله­ی ارگونومیک در آینده نزدیک بایسته است.
سطح ۴: امتیاز نهایی ۷ یا بیشتر مشخص می­سازد که مطالعه بیشتر، ایجاد تغییرات و مداخله­ی ارگونومیک فورا بایسته است (۹).
کد اخلاق مطالعه حاضر ک/93/203 می­باشد که در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان مصوب شده است.
یافته ها
همه افراد شرکت کننده در مطالعه مرد بودند آمار توصیفی ویژگی های دموگرافیک از نوع کمی شامل میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر در جدول شماره ۱ آورده شده است.  1نفر (10 درصد) از مس­گران مجرد و 9 نفر (90 درصد) متاهل بودند میزان تحصیلات در مس­گران به این صورت بود که 4 نفر(40 درصد) بیسواد، 2 نفر (20 درصد) ابتدایی، 2 نفر (20 درصد) راهنمایی، 1 نفر (10 درصد) زیر دیپلم و 1 نفر (10 درصد) دیپلم بودند.
سابقه کار مس­گران به این صورت بود که 1 نفر (10 درصد) 5 تا 9 سال، 2 نفر (20 درصد) 10 تا 14 سال، 4 نفر (40 درصد) 15 تا 19 سال و 3 نفر (30 درصد) سابقه کار بالای 20 سال داشتند. 2 نفر (20 درصد) چپ دست و 8 نفر (80 درصد) راست دست بودند. 6 نفر (60 درصد) هم خود سرپرست کارگاه بودند.
توزیع فراوانی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در اندام­های بدن مس­گران کرمانی در 12 ماه گذشته و 7 روز گذشته و هچنین فراوانی از کارافتادگی در اثر اختلال در اندام مربوطه در جدول شماره 2 زیر ذکر شده است.
همچنین توزیع فراوانی نسبی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در 12 ماه گذشته در نمودار 1 آورده شده است.
با توجه به نمودار بیشترین شیوع اختلالات به ترتیب مربوط به ناحیه­های کمر، زانوها، گردن، پشت و مچ های دست بود.
سطوح خطر RULA در مس­گران به این صورت بود 2 نفر (20 درصد) در سطح 1 اولویت اقدام اصلاحی، 6 نفر (60 درصد) در سطح 2 اولویت اقدام اصلاحی و 2 نفر (20 درصد) در سطح 3 اولویت اقدام اصلاحی قرار داشتند
 
جدول ۱: مشخصات دموگرافیک جامعه مورد پژوهش
حداکثر حداقل میانگین ± انحراف معیار متغیرها
60 30 5/9 ± 4/47 سن(سال)
43 7 04/11 ± 1/25 سن شروع به کار(سال)
100 65 87/9 ± 7/87 وزن(کیلوگرم)
190 170 6 ± 7/176 قد(سانتی متر)
 
جدول ۲ : فراوانی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی بر حسب اندام های 9 گانه آناتومیک
از کارافتادگی به علت این ناراحتی طی 12 ماه گذشته طی 7 روز گذشته
تعداد (درصد)
طی 12 ماه گدشته
تعداد (درصد)
نواحی 9 گانه آناتومیک
0
1(10)
0
0
2(20)
2(20)
1(10)
0
7(70)
2(20)
1(10)
0
گردن
راست
چپ
هردو
شانه ها
1 (10) 3 (30) 6 (60) پشت
 
 
 
0
0
0
1(10)
0
0
راست                              چپ
هردو
آرنج ها
 
2 (20) 4 (40) 9 (90) کمر
0
0
0
0
0
0
4(40)
2(20)
0
راست
چپ
هردو
مچ دست
 
0
0
0
0
2(20)
0
1(10)
8 (80)
3 (30)
ران ها
زانوها
پا و مچ پا
 
 

 
 
 نمودار ۱: فراوانی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در 12 ماه گذشته به تفکیک اندام
 
بحث
 
مطالعه حاضر نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه کمر بیشتر از سایر اندام­های بدن می باشد، که نتیجه مطالعه حاضر با نتایج مطالعه حبیبی و همکاران و همچنین مطالعه رحیمی مقدم و همکاران در صنعت مونتاژکاری که هر دو شایعترین ناراحتی را در ناحیه کمر گزارش کرده­اند مطابقت می کند (۱۴- ۱3).
شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی بعد از ناحیه کمر، مربوط به ناحیه زانو (۸۰ درصد) می باشد که می تواند علت آن این باشد که اکثر مس­گران از صندلی استفاده نمی­کنند و به حالت زانو زده و چمباتمه کار می­کنند.
مطالعه حاضر نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در دو ناحیه کمر و زانو بالا بود که احتمالا به دلیل کار در ساعات طولانی در وضعیت بدنی نامطلوب می­باشد.
از جمله یافته­های مطالعه حاضر این بود که مشخص بود که بین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و سن ارتباط وجود دارد، وجود دارد به اینصورت که میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در افراد مسن بیشتر از افراد جوان بود، که با نتیجه مطالعه چوبینه و همکاران در بررسی سازه­های فلزی مطابقت می­کند (۱5).
در ارزیابی پوسچر انجام شده در مطالعه حاضر، بیشترین مقدار مربوط به سطح ۲ اولویت اقدام اصلاحی با ۶۰ درصد بود، با مطالعه رحیمی مقدم و همکاران با عنوان ارزیابی عوامل خطر اختلالات اسکلتی عضلانی در کارگران کارخانه مونتاژ با استفاده از روش RULA که 7/96 درصد مربوط به سطح۲ اولویت اقدام اصلاحی بود، مطابقت می­کند (۱4).
با توجه به اینکه ۶۰ درصد ارزیابی پوسچر مربوط به سطح ۲ اولویت اقدام اصلاحی است ، می­توان با انجام یک سری از اقدامات مثل استفاده از صندلی مناسب، زیر پایی و آموزش­های لازم از سطح ۲ به سطح ۱ رساند .
نتیجه گیری
نتایج این مطالعه نشان می­دهد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در افراد مورد مطالعه زیاد بوده، بنابراین اقدامات مداخله­ای بایستی انجام شود تا این اختلالات را بتوان در آینده کنترل کرد.
بنابراین اصلاح ایستگاه­های کار از طریق مداخلات ارگونومیکی، ارتقاء سطح آگاهی مس­گران در خصوص عوامل خطر اختلالات مذکور، آموزش روش صحیح انجام کار، در وضعیت قرار دادن اندام­ها در حین انجام کار و استفاده از صندلی هنگام کار ضروری می باشد.
تقدیر و تشکر
از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشنی درمانی کرمان که هزینه اجرای این طرح به شماره 415/92 را تصویب نموده­ اند تشکر و قدردانی می شود.
مشارکت نویسندگان
طراحی پژوهش: س.د      
جمع آوری داده: ن.ه
تحلیل داه: ف.م             
نگارش و اصلاح مقاله: چ.س
تضاد منافع
هیچگونه تضاد منافعی از سوی نویسندگان گزارش نشده است.
 
 
 
 
  1. Waters­ TR, Putz Anderson V. Occupational Ergonomics. New York: Dekker; 1996.
  2. Mattila M, Vilkki M. OWAS Methods. The Occupational Ergonomics Handbook; 1999,447-59.
  3. Vanwonterghem K. Work- related Musculoskeletal Problems: Some ergonomic considerations. Journal of Human Ergology; 1996,25(1):5-13.
  4. Ohlsson K, Attewell R, Skerfving S. Self-reported Symptoms in The Neck and Upper Limbs of Female Assembly Workers: Impact of length of employment, workplace and selection. Scandinavian Journal of Work Environment & Health. 1989;15:75-80.
  5. Khalil TM, Abdel Moty E, Steele Rosomoff R, Rosomoff HL, Karwowski W, Marras WS, Et al. The Occupational Ergonomics Handbook. USA: CRC Press LLC; 1999.
  6. Ergoweb. Ergonomics Today (TM) the Trusted Source for Ergonomics; 2000. http:/www. Ergoweb.com.
  7. Colombini D, Occhipinti E. Preventing Upper limb Work-related Musculoskeletal Disorders (UL-WMSDS): New approaches in job (re)design and current trends in standardization. Journal of Applied Ergonomics. 2006;37(4):444-50.
  8. Choobineh A. Posture Analysis methods in Occupational Ergonomics. Tehran, Iran: Fanavaran Press;2010:90-2. [Persian]
  9. Choobineh A, Tosian R, Alhamdi Z, Davarzanie M. Ergonomic Intervention in Carpet Mending Operation. Applied Ergonomics. 2004;35(5):493-6. [Persian]
  10. Ghasemkhani M, Azam K, Aten S. Evaluation of ergonomic postures of assembling unit workers by rapid upper limb assessment. Hakim Research Journal. 2007;10(2):28-33. [Persian]
  11. McAtamney L, Nigel Corlett E. RULA: A survey method for the investigation of work-related upper limb disorders. Applied Ergonomics. 1993;24(2):91-9.
  12. Kuorinka I, Jonsson B, Kilbom A,Vinterberg H, Biering Sørensen F, Andersson G, Et al. Standardized Nordic Questionnaires for the Analysis of Musculoskeletal Symptoms. Applied Ergonomics. 1987;18(3):233-7.
  13. Habibi E, Karimi S, Hasanzadeh A. Evaluation of Ergonomic Risk Factors by OCRA Method in Assembly Industry. Iran Occupational Health Journal. 2008;5(1-2). [Persian]
  14. Rahimi Moghaddam S. RULA assessment of risk factors for musculoskeletal disorders in workers of a factory assembly method Nishabur. Journal of Health & Development. 2012;1(3):
     
227-0. [Persian]
  1. Choobineh A, Solaymani E, Mohammad Beigi A. Musculoskeletal symptoms among workers of metal structure manufacturing industry in Shiraz, 2005. Iranian Journal of Epidemiology. 2009;5(3):35-43. [Persian]


Assessment of Risk Factors and Prevalence of Musculoskeletal
Disorders
in Coppersmiths of Kerman City by RULA Method
Saman DASTARAN[5]*, Naser HASHEMINEJAD[6], Chiman SAEIDI[7] , Farzan  MADADIZADEH[8]
Abstract
Introduction: Copper casting jobs are the ones in which musculoskeletal disorders have high prevalence due to repetitive movements and awkward postures. So, this study was conducted to assess the prevalence of risk factors and musculoskeletal disorders among Coppersmiths of Kerman in 2014 using RULA.
Methods: This study was a descriptive – analytical research. In order to assess risk factors of musculoskeletal disorders, working status of 10 coppersmiths was studied using RULA method in Kerman. Information needed to determine the prevalence of musculoskeletal disorders was collected through Nordic questionnaire and then analyzed by SPSS 16 software.
Results: The highest prevalence of musculoskeletal disorders was observed at the waist, with a prevalence of 90%. Following waist, the most common symptoms were related respectively to knee (80%), neck (70 %), wrist (60%), ankles and shoulders (30 %), as well as elbows and thighs (10%).
Conclusion: The findings of this study showed that musculoskeletal disorders have high disorders in coppersmiths and risk levels of these disorders is higher than moderate.
Keywords: RULA Method, Risk Factors, Musculoskeletal Disorders' Prevalence, Coppersmiths
Original Article

 
Received: 2017/01/14
Accepted: 2017/04/8
 
Citation:
DASTARAN S, HASHEMINEJAD N, SAEIDI Ch, MADADIZADEH F. Assessment of Risk Factors and Prevalence of Musculoskeletal Disorders in Coppersmiths of Kerman City by RULA Method. Occupational Hygiene & Health Promotion Journal 2017;1(1):72-9.
 
 
*[1]دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
(نویسنده مسئول: dastaran_saman8879@yahoo.com)
[2]استادیار، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان،کرمان، ایران
[3]دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت،  دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
[4]دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
[5]MSc of Occupational Health, School of Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
*(Corresponding Author: dastaran_saman8879@yahoo.com)
[6]Assistant Professor, Department of Occupational Health, School of Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
[7]MSc of Occupational Health, School of Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
[8]MSc of Biostatistics, School of Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ایمنی
دریافت: 1395/10/25 | پذیرش: 1396/1/19 | انتشار: 1396/5/8

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه بهداشت کار و ارتقا سلامت می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Occupational Hygine and Health Promotion Journal

Designed & Developed by : Yektaweb