مقدمه: آنالیز علتهای رخداد حوادث به منظور پیشگیری از رخداد مجدد آنها امری ضروری میباشد. مطالعه حاضر با هدف ترکیب دو روش fishbone و SCAT جهت ریشهیابی حوادث، پرداختن به جزئیات، جهت ردیابی کردن ریشههای حوادث در عمق لایههای سازمانی میباشد. روش بررسی: در این مطالعه دادههای حادثه به روش ترکیبی استخوان ماهی- اسکات تجزیهوتحلیل شدند. ابتدا علل واسطه و علل ریشهای به دست آمده از روش استخوان ماهی به همراه اقدامات کنترلی در جدول علت و معلول اسکات جایگذاری گردید. نتایج حاصل از پرسشنامه گردآوری شدند و علل وقوع حوادث از طریق آزمون کای دو بررسی گردید. تجزیهوتحلیل دادهها به کمک نرمافزار SPSS 24 انجام شد. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که مهمترین علت مستقیم بروز حادثه، متغیر مرتبط با محیط داخلی و خارجی پالایشگاه و مهمترین علت ریشهای حادثه، تغییرات اقتصادی پیشبینی نشده مانند تغییر نرخ ارز، تغییر نرخ مالیات و عدم پیادهسازی برنامههای آموزشی مستمر برای کارکنان میباشد. در میان اقدامات کنترلی پیشنهادی ارتقاء اثربخشی آموزش کارکنان مهمترین میباشد. همچنین بین دلایل سطحی و ریشهای ارتباط معناداری وجود داشت. نتیجهگیری: با توجه به آزمون آماری مشخص گردید که بین علل ریشهای و علل واسط حادثه ارتباط سیستماتیک و معنیداری وجود دارد. با استفاده از ترکیب دو روش در بسیاری از موارد نیاز سازمانها را برای ریشهیابی حوادث برآورده میکند و در حال حاضر یکی از مهمترین روشها میباشد؛ از این رو انجام مطالعات مشابه از قبیل ترکیب روش SCAT با سایر روشها در آنالیز دلایل حوادث پالایشگاهی پیشنهاد میگردد. واژههای کلیدی: SCAT، Fishbone، تجزیهوتحلیل حوادث، حوادث صنعتی، واحد شیرینسازی گاز |
مقاله پژوهشی |