دوره 4، شماره 4 - ( 11-1399 )
جلد 4 شماره 4 صفحات 326-315 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
PAHNABI A, RAMAZANI S, MOHAMMADI E, NASIRI E. Prevalence of Occupational Contact Dermatitis and its related Factors among Surgical Technologists in Five Educational Centers of Mazandaran University of Medical Sciences. ohhp 2021; 4 (4) :315-326
URL: http://ohhp.ssu.ac.ir/article-1-329-fa.html
URL: http://ohhp.ssu.ac.ir/article-1-329-fa.html
پهنابی علی، رمضانی سلاله، محمدی احسان، نصیری ابراهیم. بررسی میزان شیوع درماتیت تماسی شغلی و عوامل مرتبط با آن در تکنولوژیست‌های جراحی پنج مرکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران. بهداشت کار و ارتقاء سلامت. 1399; 4 (4) :315-326
استادیار گروه هوشبری و اتاق عمل، دانشکده پیراپزشکی ساری، مرکز تحقیقات طب سنتی و مکمل، پژوهشکده اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
متن کامل [PDF 340 kb]
(1104 دریافت)
| چکیده (HTML) (2062 مشاهده)
مقدمه
** P-Value≤ 01/0, CI:Confidence Interval, OR: Odd,s Ratio
بحث
Prevalence of Occupational Contact Dermatitis and its related Factors among Surgical Technologists in Five Educational Centers of Mazandaran University of Medical Sciences
Ali PAHNABI [5], Solale RAMAZANI [6], Ehsan MOHAMMADI [7], Ebrahim NASIRI [8]*
Abstract
متن کامل: (559 مشاهده)
بررسی میزان شیوع درماتیت تماسی شغلی و عوامل مرتبط با آن در تکنولوژیست‌های جراحی پنج مرکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
علی پهنابی[1]، سلاله رمضانی[2]، احسان محمدی[3]، ابراهیم نصیری[4]*
چکیده
علی پهنابی[1]، سلاله رمضانی[2]، احسان محمدی[3]، ابراهیم نصیری[4]*
| مقدمه: بیماری‌های شغلی پوستی و به‌طور مشخص، درماتیت تماسی دست از شایع‌ترین بیماری‌های شغلی در میان کارکنان بهداشتی است. تکنولوژیست‌های جراحی به دلیل تماس با مواد آلرژی‌زا و محرک مستعد به ابتلای درماتیت تماسی دست هستند لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع درماتیت تماسی شغلی دست تکنولوژیست‌های جراحی و عوامل تأثیرگذار بر آن در مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. روش بررسی: جمعیت آماری این مطالعه توصیفی تحلیلی شامل 125 نفر تکنولوژیست جراحی شاغل در بیمارستان‌های مراکز آموزشی-درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بودند که به‌صورت سرشماری در نظر گرفته شدند و سپس با توجه به معیار ورود و حذف از مطالعه 97 نفر از نمونه‌ها بررسی شدند. ابزار سنجش و جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد خود گزارشی ناراحتی‌های پوستی شغلی نوردیک (NOSQ-2002) و مصاحبه حضوری انجام شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار spss23 در سطح معنی‌داری 05/0 انجام شد. یافته‌ها: 68 درصد تکنولوژیست‌های مورد بررسی زن و 7/57 درصد افراد بیشتر از 37 سال سن داشتند. نتایج مطالعه، شیوع درماتیت دست را 4/45 درصد (44 نفر) نشان داد. بیشترین میزان شیوع درماتیت در ناحیه پشت دست‌ها (7/24 درصد) و لای انگشتان (5/17درصد) گزارش شد. ارتباط میان ابتلای تکنولوژیست های اتاق عمل به درماتیت تماسی شغلی دست بر حسب جنسیت (002/0=p)، سابقه کاری (028/0=p) و تعداد دفعات شست و شوی دست (021/0=p) معنادار بوده است. همچنین سابقه اگزما و آلرژی (001/0P≤) به‌طور معناداری برافزایش درماتیت تماسی دست مؤثر بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده شیوع درماتیت تماسی دست در میان تکنولوژیست‌های جراحی بالا است. بنابراین باید برنامه‌ریزی جهت اقدامات پیشگیرانه و کنترل وضعیت فعلی در اولویت برنامه‌های مدیران بیمارستان قرار بگیرد. همچنین توصیه می‌شود مطالعات بیشتر در زمینه‌ی درماتیت‌های آلرژیک صورت گیرد. کلید واژه‌ها: درماتیت، اگزما، ضد عفونی کننده دست، شست و شوی دست |
مقاله پژوهشی تاریخ دریافت: 08/07/99 تاریخ پذیرش: 12/09/99 ارجاع: پهنابی علی، رمضانی سلاله، محمدی احسان، نصیری ابراهیم. بررسی میزان شیوع درماتیت تماسی شغلی و عوامل مرتبط با آن در تکنولوژیست‌های جراحی پنج مرکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران. بهداشت‌کار و ارتقاء سلامت 1399; 4(4): 335-326. |
مقدمه
پوست قسمتی مهم از سیستم ایمنی بدن می‌باشد و بعد از عوارض اسکلتی-عضلانی، دومین ارگانی است که پیوسته تحت تأثیر بیماری‌های شغلی قرار می‌گیرد (1). بیماری‌های شغلی پوستی و به‌طور مشخص، درماتیت تماسی بخش عظیمی از بیماری‌های شغلی را تشکیل می‌دهند (2). تقریباً 70 تا 90 درصد از بیماری‌های پوستی شغلی ناشی از درماتیت‌های تماسی هستند (3) که به‌وسیله خارش، قرمزی، ترک، خشکی، درد و پوسته‌شدن مشخص می‌شود (4). اصطلاح درماتیت شغلی برای توصیف هرگونه شرایط غیرطبیعی در پوست به کار می‌رود که ناشی از اثر مستقیم محیط کار بوده و یا به‌واسطه عوامل شغلی وخیم‌تر می‌شوند. بیماری‌های شغلی پوست یک‌سوم بیماری‌های مرتبط با شغل را تشکیل داده و منجر به غیبت از کار بیش از یک هفته می‌باشد (5). اغلب نتایج درماتیت جدی‌اند زیرا بیشتر کارکنان مجبورند شغل خود را به‌طور کامل تغییر بدهند (6). ازآنجایی‌که دست‌ها نسبت به سایر اعضاء بیشتر در معرض مواد محرک و آلرژی‌زا در محیط کار قرار دارند، 80 درصد از این ضایعات در دست‌ها مشاهده می‌شود (3, 7).
درماتیت دست بیماری طولانی‌مدتی است که هم فرد و هم اجتماع را تحت تأثیر قرار می‌دهد (8) و در بین پرستاران از شایع‌ترین ناراحتی‌های پوستی است (9). از گذشته‌های دور اتاق عمل محیطی مملو از عوامل مضر برای پرستاران محسوب شده است. بسیاری از تکنولوژیست‌های جراحی اغلب در معرض موادی همچون ضدعفونی‌کننده‌های دست و مواد شیمیایی مختلف هستند همچنین استفاده از دستکش لاتکس، شست و شوی مکرر دست‌ها و استفاده از ژل‌های ضدعفونی حاوی الکل آن‌ها را مستعد به ابتلای درماتیت تماسی می‌سازد (10).
مطالعات در کشورهای مختلف شیوع بالای این بیماری را در کادر درمانی و پرستاران نشان داده است (3, 11-14). در مطالعه‌ای که در میان پرستاران در کره انجام شد شیوع درماتیت دست در بخش‌های مختلف بیمارستان از 33 درصد تا 8/48 درصد متغیر بود و کار کردن در بخش آی سی یو به‌طور معناداری خطر درماتیت دست را بالاتر نشان داد (15). همچنین در مطالعه‌ای که در لهستان انجام شد 70 درصد از پرستاران، علائم درماتیت را در 12 ماه گذشته گزارش کرده‌اند (9). در مطالعه‌ی صادقیان و همکاران او در ایران شیوع درماتیت شغلی دست 6/46 درصد گزارش شد و بیشترین شیوع در بخش اتاق عمل مشاهده شد (16).
درماتیت دست بیماری طولانی‌مدتی است که هم فرد و هم اجتماع را تحت تأثیر قرار می‌دهد (8) و در بین پرستاران از شایع‌ترین ناراحتی‌های پوستی است (9). از گذشته‌های دور اتاق عمل محیطی مملو از عوامل مضر برای پرستاران محسوب شده است. بسیاری از تکنولوژیست‌های جراحی اغلب در معرض موادی همچون ضدعفونی‌کننده‌های دست و مواد شیمیایی مختلف هستند همچنین استفاده از دستکش لاتکس، شست و شوی مکرر دست‌ها و استفاده از ژل‌های ضدعفونی حاوی الکل آن‌ها را مستعد به ابتلای درماتیت تماسی می‌سازد (10).
مطالعات در کشورهای مختلف شیوع بالای این بیماری را در کادر درمانی و پرستاران نشان داده است (3, 11-14). در مطالعه‌ای که در میان پرستاران در کره انجام شد شیوع درماتیت دست در بخش‌های مختلف بیمارستان از 33 درصد تا 8/48 درصد متغیر بود و کار کردن در بخش آی سی یو به‌طور معناداری خطر درماتیت دست را بالاتر نشان داد (15). همچنین در مطالعه‌ای که در لهستان انجام شد 70 درصد از پرستاران، علائم درماتیت را در 12 ماه گذشته گزارش کرده‌اند (9). در مطالعه‌ی صادقیان و همکاران او در ایران شیوع درماتیت شغلی دست 6/46 درصد گزارش شد و بیشترین شیوع در بخش اتاق عمل مشاهده شد (16).
به‌طورکلی، درماتیت دست خطر ابتلا به میکروارگانیسم‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها را بر روی پوست افزایش می‌دهد و در صورت عدم درمان می‌تواند به‌وسیله کارکنان بهداشت و درمان مبتلا به این عارضه، به بیماران و سایر کارکنان انتقال یابد (17). سازمان بهداشت جهانی بر اهمیت شستشوی دست جهت جلوگیری از انتقال بیماری در بین کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و بیماران تأکید کرده است. بااین‌حال تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که با شست و شوی مکرر دست‌ها در یک نوبت‌کاری میزان شیوع درماتیت تماسی به دو برابر افزایش‌یافته است (13). همچنین استفاده از دستکش به‌خصوص در طولانی‌مدت خطر ابتلا به درماتیت تماسی را افزایش می‌دهد (18).
مهم‌ترین وظیفه تخصصی تکنولوژیست‌های جراحی کنترل عفونت و پیشگیری از انتقال آن می‌باشد. تکنولوژیست‌های جراحی در اتاق عمل به‌طور مداوم به‌عنوان اسکراب یا فرد سیرکولر از دستکش استفاده می‌کنند همچنین استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده شیمیایی و شستشوی مداوم دست‌ها در اتاق عمل ضرورت دارد. با توجه به شیوع گسترده درماتیت تماسی دست در کشورهای مختلف جهان و همچنین عدم وجود مطالعه اختصاصی در بخش تخصصی اتاق عمل در تکنولوژیست‌های جراحی در ایران، مطالعه حاضر باهدف تعیین شیوع درماتیت تماسی شغلی دست تکنولوژیست‌های جراحی و عوامل تأثیرگذار بر آن جهت درک علل بیماری و ارائه راهکار مناسب، در مراکز آموزشی-درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال 1398 انجام شد.
روش بررسی
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی با هدف بررسی مقایسه‌ای فراوانی درماتیت تماسی شغلی و عوامل تأثیرگذار بر آن بود که در میان تکنولوژیست‌های اتاق عمل بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی 125 نفر تکنولوژیست شاغل در اتاق عمل‌های مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بود که به‌صورت سرشماری برای انجام مطالعه در نظر گرفته شدند. با لحاظ نمودن حداقل شش ماه سابقه کار، عدم ابتلا به بیماری‌های التهابی مزمن، عدم مصرف داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی و تمایل و رضایت جهت شرکت در مطالعه به‌عنوان معیارهای ورود و همچنین خارج نمودن افرادی که در هنگام جمع‌آوری پرسشنامه به‌صورت ناقص به سؤالات پاسخ داده‌اند به‌عنوان معیار خروج، درنهایت 97 پرسشنامه به‌صورت کامل جمع‌آوری گردید. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی، کد اخلاقی از شورای پژوهشی دانشگاه دریافت گردید و به پاسخگویان اطمینان داده شد که اطلاعات محرمانه مانده و در مطالعه دیگر مورداستفاده قرار نخواهد گرفت.
جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت مصاحبه حضوری و با استفاده از پرسشنامه خود گزارشی تکمیل شده ناراحتی‌های پوستی شغلی نوردیک (NOSQ-2002) (19)، شامل دو بخش مشخصات دموگرافیک و بخش دوم شامل مهم‌ترین ریسک فاکتورهای شغلی و غیر شغلی درماتیت شغلی دست (سابقه آلرژی، سابقه درماتیت، خارش، قرمزی، سوزش، درد، پوسته‌شدن دست، مچ‌ها و ساعد، تعداد دفعات شستن دست، ماده شیمیایی مؤثر در بدتر شدن درماتیت در محیط کار و منزل، جنس دستکش مورداستفاده) بود. این پرسشنامه توسط صادقیان و همکاران به فارسی ترجمه‌شده است و روایی و پایایی آن‌هم با یک مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (82/0) تائید گردیده است (16).
در مطالعه حاضر، بر اساس مطالعه اسمیت و همکاران، داشتن یک یا بیشتر از این علائم در طول 12 ماه گذشته که بیشتر از 3 هفته طول کشیده و یا بیشتر از یک‌بار رخ‌داده باشد به‌عنوان درماتیت در نظر گرفته می‌شود (20).
در ابتدا به‌منظور بررسی نرمال و غیر نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. جهت ارائه نتایج اطلاعات دموگرافیک و شغلی پرسنل شرکت کننده در مطالعه از روش آمار توصیفی استفاده گردید. جهت بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون‌های Chi-square و رگرسیون لجستیک استفاده شد. کلیه آنالیزها توسط نرم‌افزار spss نسخه 23 انجام شد. سطح معناداری آماری 05/0p< بود.
یافته‌ها
نتایج این پژوهش نشان داد که از بین افراد شرکت کننده در مطالعه 68 درصد زن و 32 درصد مرد بودند همچنین 7/57 درصد افراد بیشتر از 37 سال سن و 9/30 درصد سابقه کار بین 11 تا 16 سال داشتند. شیوع درماتیت در افراد شرکت‌کننده در مطالعه 4/45 درصد (44 نفر) بود که بیشترین شیوع مربوط به بیمارستان امام با 8/25 درصد و سپس بیمارستان بوعلی سینا با 7/23 درصد گزارش شد. سایر اطلاعات دموگرافیک و شغلی در جدول 1 ارائه‌شده است.
در این مطالعه 51 درصد افراد روزانه به‌طور میانگین 6 الی 10 بار دستان خود را در محیط کار شست‌وشو می‌دادند که 5/50 درصد از آن‌ها از بتادین و 5/48 درصد از ضدعفونی‌کننده دست و 1 درصد از شوینده آنتی‌باکتریال استفاده می‌کردند. در مطالعه حاضر 71 نفر (2/73 درصد) از دستکش لاتکس و 26 نفر از دستکش لاستیک مصنوعی در محیط کار استفاده می‌کردند که 66 نفر از آن‌ها (68 درصد) علائم پوستی را به علت استفاده از دستکش گزارش کرده‌اند. از جمعیت مورد مطالعه 50 نفر (5/51 درصد) حداقل در 6 ماه گذشته دچار ضایعات پوستی خارش‌دار شده بودند که گاهی اوقات عود کرده و سپس بهبودیافته است.
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که قرمزی دست‌ها، ساعد و انگشتان بیشترین علائم و نشانه‌های وجود درماتیت در افراد شرکت‌کننده در مطالعه بود (جدول 2).
مهم‌ترین وظیفه تخصصی تکنولوژیست‌های جراحی کنترل عفونت و پیشگیری از انتقال آن می‌باشد. تکنولوژیست‌های جراحی در اتاق عمل به‌طور مداوم به‌عنوان اسکراب یا فرد سیرکولر از دستکش استفاده می‌کنند همچنین استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده شیمیایی و شستشوی مداوم دست‌ها در اتاق عمل ضرورت دارد. با توجه به شیوع گسترده درماتیت تماسی دست در کشورهای مختلف جهان و همچنین عدم وجود مطالعه اختصاصی در بخش تخصصی اتاق عمل در تکنولوژیست‌های جراحی در ایران، مطالعه حاضر باهدف تعیین شیوع درماتیت تماسی شغلی دست تکنولوژیست‌های جراحی و عوامل تأثیرگذار بر آن جهت درک علل بیماری و ارائه راهکار مناسب، در مراکز آموزشی-درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال 1398 انجام شد.
روش بررسی
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی با هدف بررسی مقایسه‌ای فراوانی درماتیت تماسی شغلی و عوامل تأثیرگذار بر آن بود که در میان تکنولوژیست‌های اتاق عمل بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی 125 نفر تکنولوژیست شاغل در اتاق عمل‌های مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بود که به‌صورت سرشماری برای انجام مطالعه در نظر گرفته شدند. با لحاظ نمودن حداقل شش ماه سابقه کار، عدم ابتلا به بیماری‌های التهابی مزمن، عدم مصرف داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی و تمایل و رضایت جهت شرکت در مطالعه به‌عنوان معیارهای ورود و همچنین خارج نمودن افرادی که در هنگام جمع‌آوری پرسشنامه به‌صورت ناقص به سؤالات پاسخ داده‌اند به‌عنوان معیار خروج، درنهایت 97 پرسشنامه به‌صورت کامل جمع‌آوری گردید. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی، کد اخلاقی از شورای پژوهشی دانشگاه دریافت گردید و به پاسخگویان اطمینان داده شد که اطلاعات محرمانه مانده و در مطالعه دیگر مورداستفاده قرار نخواهد گرفت.
جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت مصاحبه حضوری و با استفاده از پرسشنامه خود گزارشی تکمیل شده ناراحتی‌های پوستی شغلی نوردیک (NOSQ-2002) (19)، شامل دو بخش مشخصات دموگرافیک و بخش دوم شامل مهم‌ترین ریسک فاکتورهای شغلی و غیر شغلی درماتیت شغلی دست (سابقه آلرژی، سابقه درماتیت، خارش، قرمزی، سوزش، درد، پوسته‌شدن دست، مچ‌ها و ساعد، تعداد دفعات شستن دست، ماده شیمیایی مؤثر در بدتر شدن درماتیت در محیط کار و منزل، جنس دستکش مورداستفاده) بود. این پرسشنامه توسط صادقیان و همکاران به فارسی ترجمه‌شده است و روایی و پایایی آن‌هم با یک مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (82/0) تائید گردیده است (16).
در مطالعه حاضر، بر اساس مطالعه اسمیت و همکاران، داشتن یک یا بیشتر از این علائم در طول 12 ماه گذشته که بیشتر از 3 هفته طول کشیده و یا بیشتر از یک‌بار رخ‌داده باشد به‌عنوان درماتیت در نظر گرفته می‌شود (20).
در ابتدا به‌منظور بررسی نرمال و غیر نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. جهت ارائه نتایج اطلاعات دموگرافیک و شغلی پرسنل شرکت کننده در مطالعه از روش آمار توصیفی استفاده گردید. جهت بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون‌های Chi-square و رگرسیون لجستیک استفاده شد. کلیه آنالیزها توسط نرم‌افزار spss نسخه 23 انجام شد. سطح معناداری آماری 05/0p< بود.
یافته‌ها
نتایج این پژوهش نشان داد که از بین افراد شرکت کننده در مطالعه 68 درصد زن و 32 درصد مرد بودند همچنین 7/57 درصد افراد بیشتر از 37 سال سن و 9/30 درصد سابقه کار بین 11 تا 16 سال داشتند. شیوع درماتیت در افراد شرکت‌کننده در مطالعه 4/45 درصد (44 نفر) بود که بیشترین شیوع مربوط به بیمارستان امام با 8/25 درصد و سپس بیمارستان بوعلی سینا با 7/23 درصد گزارش شد. سایر اطلاعات دموگرافیک و شغلی در جدول 1 ارائه‌شده است.
در این مطالعه 51 درصد افراد روزانه به‌طور میانگین 6 الی 10 بار دستان خود را در محیط کار شست‌وشو می‌دادند که 5/50 درصد از آن‌ها از بتادین و 5/48 درصد از ضدعفونی‌کننده دست و 1 درصد از شوینده آنتی‌باکتریال استفاده می‌کردند. در مطالعه حاضر 71 نفر (2/73 درصد) از دستکش لاتکس و 26 نفر از دستکش لاستیک مصنوعی در محیط کار استفاده می‌کردند که 66 نفر از آن‌ها (68 درصد) علائم پوستی را به علت استفاده از دستکش گزارش کرده‌اند. از جمعیت مورد مطالعه 50 نفر (5/51 درصد) حداقل در 6 ماه گذشته دچار ضایعات پوستی خارش‌دار شده بودند که گاهی اوقات عود کرده و سپس بهبودیافته است.
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که قرمزی دست‌ها، ساعد و انگشتان بیشترین علائم و نشانه‌های وجود درماتیت در افراد شرکت‌کننده در مطالعه بود (جدول 2).
جدول 1: اطلاعات دموگرافیک و شغلی افراد شرکت کننده در مطالعه (97=n)
| متغیرها | تعداد | درصد | |
| جنس | مرد | 31 | 32 |
| زن | 66 | 68 | |
| سن (سال) | 23-29 | 20 | 6/20 |
| 30-36 | 21 | 6/21 | |
| 37-43 | 29 | 9/29 | |
| بیشتر از 43 | 27 | 8/27 | |
| تأهل | مجرد | 12 | 4/12 |
| متأهل | 85 | 6/87 | |
| سطح تحصیلات | کاردانی | 20 | 6/20 |
| کارشناسی | 75 | 3/77 | |
| کارشناسی ارشد و بالاتر | 2 | 1/2 | |
| سابقه کار (سال) | 1-5 | 21 | 6/21 |
| 6-10 | 25 | 8/25 | |
| 11-16 | 30 | 9/30 | |
| بیشتر از 16 | 21 | 6/21 | |
| ساعت کار در هفته | 42 ساعت و کمتر | 69 | 1/71 |
| بیشتر از 42 ساعت | 28 | 9/28 | |
| بیمارستان محل خدمت | امام | 25 | 8/25 |
| رازی قائم‌شهر | 15 | 5/15 | |
| سوختگی زارع | 19 | 6/19 | |
| قلب فاطمه زهرا | 15 | 5/15 | |
| بوعلی سینا | 23 | 7/23 | |
جدول 2: درصد علائم و نشانه‌های وجود درماتیت در افراد موردمطالعه (97=n)
| علائم | فراوانی | درصد |
| قرمزی و تورم دست‌ها، ساعد یا انگشتان | 10 | 3/10 |
| قرمزی دست‌ها، ساعد و انگشتان | 30 | 9/30 |
| تاول‌های ریز آبدار روی دست و ساعد و انگشت | 7 | 2/7 |
| پوسته‌پوسته شدن دست‌ها، ساعد و یا انگشتان به همراه ترک خوردن | 5 | 2/5 |
| خارش پوست دست‌ها، ساعد یا انگشتان به همراه ترک خوردن آن‌ها | 2 | 1/2 |
| هیچ‌کدام | 43 | 3/44 |
| جمع کل | 97 | 100 |
بیشترین میزان شیوع درماتیت در ناحیه پشت دست‌ها (7/24 درصد)، لای انگشتان (5/17 درصد)، ساعد (2/6 درصد) و انگشتان (1 درصد) گزارش شد (شکل 1). همچنین 76 نفر (4/78 درصد) اظهار داشتند که علائم با ترک محل کار و تعطیلات آخر هفته معمولاً از بین می‌رفتند.
شکل1: میزان شیوع درماتیت در ناحیه دست تکنولوژیست‌های اتاق عمل
جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک و علائم درماتیت از آزمون Chi-square استفاده گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بین درماتیت شغلی و متغیرهای جنس و سابقه کار ارتباط معناداری وجود داشت درحالی‌که ارتباط معناداری بین درماتیت تماسی دست و سایر متغیرهای دموگرافیک مشاهده نشد. (جدول 3) همان‌طور که نتایج جدول 3 نشان می‌دهد در افراد با سابقه کاری بیش از ده سال، ریسک ابتلا به درماتیت تماسی شغلی 3/61 درصد بیشتر از افراد با سابقه کمتر از ده سال بود.
جدول 3: ارتباط متغیرهای دموگرافیگ با درماتیت شغلی در پرسنل تکنولوژی جراحی
| متغیرها | درماتیت | آزمون آماری کای اسکوئر | ||||
| بله | خیر | c2 | Df | P-Value | ||
| سن | 23-29 سال | 13 | 7 | 106/4 | 3 | 250/0 |
| 30-36 سال | 9 | 12 | ||||
| 37-43 سال | 12 | 17 | ||||
| بیشتر از 43 سال | 10 | 17 | ||||
| جنس | مرد | 7 | 24 | 539/9 | 1 | 002/0 |
| زن | 37 | 29 | ||||
| تأهل | مجرد | 7 | 5 | 930/0 | 1 | 335/0 |
| متأهل | 37 | 48 | ||||
| سابقه کار | 1-5 سال | 6 | 15 | 127/9 | 3 | 028/0 |
| 6-10 سال | 11 | 14 | ||||
| 11-16 سال | 20 | 10 | ||||
| بیشتر از 16 سال | 7 | 14 | ||||
| تحصیلات | کاردانی | 5 | 15 | 215/4 | 2 | 122/0 |
| کارشناسی | 38 | 37 | ||||
| کارشناسی ارشد و بالاتر | 1 | 1 | ||||
| ساعت کار در هفته | 40-42 ساعت | 32 | 37 | 100/0 | 1 | 752/0 |
در این مطالعه بین درماتیت تماسی دست پرسنل تکنولوژی جراحی و استفاده از دستکش )053/0= p)، نوع دستکش (465/0=(p، نوع شوینده مصرفی (641/0=p) و سابقه آسم ارتباط معناداری مشاهده نشد اما بین تعداد دفعات شست و شوی دست (021/0=p)، سابقه اگزما و سابقه آلرژی(P- (001/0Value≤) با درماتیت تماسی رابطه‌ی معنادار آماری وجود داشت (جدول 4). این در حالی است که دفعات شستن دست در زنان بالاتر بود) 031/0=p) همچنین درماتیت تماسی به‌طور معناداری وظیفه‌ی شغلی پرسنل را تحت تأثیر قرار داده بود (001/0P-Value≤).
جدول 4: ارتباط میان فاکتورهای پوشیدن دستکش، شستن دست و سابقه آلرژی با درماتیت شغلی در پرسنل تکنولوژی جراحی
| متغیرها | درماتیت | آزمون آماری کای اسکوئر | ||||
| بله | خیر | c2 | df | P-Value | ||
| استفاده از دستکش | بله | 41 | 53 | 729/3 | 1 | 053/0 |
| خیر | 3 | 0 | ||||
| نوع دستکش | لاتکس | 33 | 38 | 530/1 | 2 | 465/0 |
| لاستیک مصنوعی | 10 | 15 | ||||
| پلاستیکی (وینیل، pvc، پلی‌اتیلن) | 0 | 0 | ||||
| چرم | 0 | 0 | ||||
| پارچه‌ای | 0 | 0 | ||||
| هیچ‌کدام | 1 | 0 | ||||
| تعداد دفعات شستن دست | 5-0 بار | 11 | 28 | 753/7 | 2 | 021/0 |
| 6-10 بار | 28 | 21 | ||||
| 11-20 بار | 5 | 4 | ||||
| بیش از 20 بار | 0 | 0 | ||||
| نوع شوینده مصرفی | ضدعفونی‌کننده دست | 21 | 26 | 888/0 | 2 | 641/0 |
| آنتی‌باکتریال | 0 | 0 | ||||
| صابون معمولی | 0 | 0 | ||||
| بتادین | 23 | 26 | ||||
| سایر | 0 | 0 | ||||
| سابقه آلرژی | بله | 14 | 5 | 648/7 | 1 | **006/0 |
| خیر | 30 | 48 | ||||
| سابقه اگزما | بله | 38 | 7 | 735/51 | 1 | **000/0 |
| خیر | 6 | 46 | ||||
| سابقه آسم | بله | 2 | 4 | 373/0 | 1 | 541/0 |
| خیر | 42 | 49 | ||||
** P-Value≤ 01/0
برای کنترل عوامل مخدوش‌کننده، با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک، متغیرهای سن، جنس، تأهل، سابقه کار، تحصیلات، سابقه آلرژی، سابقه آسم، سابقه اگزما، دفعات شستن دست، نوع مواد ضدعفونی‌کننده، استفاده و نوع دستکش وارد مدل شدند و از میان متغیرهای مذکور سابقه آلرژی (223/0OR=) (009/0P<) و سابقه اگزما (024/0OR=) (000/0P<)، به‌طور معناداری بر افزایش درماتیت تماسی دست مؤثر بودند.
جدول 4: برآورد نسبت شانس برای عوامل خطر درماتیت شغلی در افراد موردمطالعه با استفاده از آزمون رگرسیون لجستیک
| عامل خطر | تعداد | OR | CI 95% | P-Value | |
| سابقه آلرژی | بله | 19 | 223/0 | 683/0 – 073/0 | **009/0 |
| خیر | 78 | 1 | - | - | |
| سابقه اگزما | بله | 45 | 024/0 | 078/0 – 007/0 | **000/0 |
| خیر | 52 | 1 | - | - | |
بحث
درماتیت تماسی دست، یکی از مشکلات مهم در بین کارکنان بهداشتی می‌باشد که به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت زندگی و کارایی آنان تأثیر می‌گذارد (21). نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان داد که میزان شیوع درماتیت تماسی دست در تکنولوژیست‌های اتاق عمل مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران 4/45 درصد است که نزدیک به نتایج گزارش شده در لهستان 46 درصد (9)، ترکیه 5/47 درصد (22) و هلند 7/47 درصد (4) بود همچنین برخی از مطالعات شیوع بیشتر (23, 24) و برخی دیگر شیوع کمتر این عارضه را در میان کارکنان بهداشتی نشان داده‌اند (3, 25) که به نظر می‌رسد این اختلافات به دلیل تفاوت در سیستم مدیریتی، فرهنگ گزارش‌دهی و رویکردهای موجود در میان کشورها باشد همچنین یکی از دلایل شایع این تفاوت را می‌توان به عدم دقت پرسنل در یادآوری علائم در 12 ماه گذشته نسبت داد(26). ازاین‌رو احتمال شیوع بالاتر از 4/45 درصد نیز در مطالعه‌ی حاضر وجود دارد. با این‌حال از آنجا که هیچ معاینه فیزیکی بر روی پاسخ‌دهندگان انجام نشده است، بنابراین هیچ مدرک مشخصی برای تأیید آن وجود ندارد.
اکثر مطالعات شیوع بیشتر درماتیت را در زنان نسبت به مردان نشان می‌دهند(5, 27, 28) که به علت مواجهه بیشتر آن‌ها با مواد شوینده در محیط خانه و کار است همچنین عوامل هورمونی هم می‌تواند دخیل باشد. در مطالعه‌ای که توسط سالم و همکاران در کارکنان یکی از بیمارستان‌های شهر تهران انجام شد، نتایج بیانگر آن بود که میان ابتلا به درماتیت تماسی و سابقه کار افراد ارتباط معناداری وجود دارد و افراد باسابقه کار بیش از ده سال، بیشترین میزان بیماری‌های پوستی را گزارش کردند(29) که با نتایج حاصل از مطالعه‌ی حاضر همسو است. این در حالی است که در برخی مطالعات ارتباط معناداری بین سابقه کار و درماتیت تماسی شغلی به دست نیامده است (3, 5). نتایج مطالعه جعفری منش و همکاران که با هدف بررسی حساسیت ناشی از دستکش لاتکس در کارکنان اتاق عمل بیمارستان‌های شهر اراک انجام شد بیانگر آن بود که بین درماتیت تماسی دست و وضعیت تأهل و تحصیلات ارتباط معناداری وجود ندارد (30) که با نتایج حاصل از مطالعه حاضر مطابقت دارد. نتایج حاصل از مطالعه صادقیان و همکاران در میان پرسنل پرستاری شهرستان شاهرود نشان داد که با افزایش سطح تحصیلات میزان شیوع درماتیت تماسی دست افزایش می‌یابد. همچنین میزان شیوع درماتیت در متأهلین نسبت به مجردین بیشتر گزارش شد که دلیل آن را افزایش تعداد دفعات شست و شوی دست، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها و استفاده از دستکش در افراد تحصیل‌کرده و استفاده بیشتر از شوینده‌ها در منزل توسط متأهلین عنوان نمودند (16).
بیماری‌های پوستی ناشی از کار به لحاظ فیزیولوژیک، چندعاملی و پیچیده است. کارکنان بخش سلامت نیز به‌طورمعمول در تماس با مواد محرک مختلف ازجمله آب هستند (31). در مطالعه Malik و همکاران شایع‌ترین علت بروز درماتیت تماسی دست در میان کارکنان بهداشتی، شست و شوی مکرر دست‌ها گزارش شد (32) همچنین در مطالعه‌ی مشابه دیگری که توسط Minamoto و همکاران در میان دندان‌پزشکان انجام شد، شست‌و‌شوی مکرر دست‌ها به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر درماتیت تماسی بیان گردید که با نتایج حاصل از مطالعه‌ی حاضر همسوست (33). شستن مکرر دست، لایه چربی پوست را برداشته و خشک نکردن کامل دست نیز پس از شست‌وشو، آن را برای التهاب آماده می‌سازد همچنین استفاده از شوینده‌های مختلف و محرک از سایر علل مهم درماتیت تماسی در میان کارکنان بهداشتی است (21). در مطالعه Burnett و همکاران در میان 8835 مورد درماتیت شغلی، بالاترین میزان در کارکنان درمان و بالاترین عامل پاک‌کننده‌ها معرفی شدند که این مشکل توجه خاص به انتخاب پاک‌کننده مناسبی که کمترین عارضه را به وجود آورد ضروری می‌سازد (34). همچنین مطالعات نشان می‌دهند که عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که این مواد بر روی پوست باقی می‌مانند و پوشیدن دستکش بعد از استفاده از مایعات دستشویی نیز تماس را افزایش می‌دهد (16).
مقتدری و همکاران در مطالعه‌ای عنوان نمودند که محصولات لاتکس ازجمله آلرژن‌های مرتبط با شغل کارکنان بهداشتی می‌باشد (35). لاتکس مایع شیری‌رنگی است که از درخت گرفته می‌شود. پروتئین‌های لاتکس طبیعی در پوست جذب می‌شوند و پودر داخل دستکش به‌عنوان حاملی برای این پروتئین‌های آلرژیک به کار می‌رود (16). نتایج مطالعه Kurpiewska و همکاران نشان داد که استفاده از دستکش لاتکس می‌تواند کارکنان بهداشتی را مستعد ابتلا به درماتیت تماسی سازد (36) اما نتایج حاصل از سایر مطالعات ارتباط معناداری بین نوع دستکش مصرفی و ابتلا به درماتیت تماسی را نشان نداده است (3, 21) که با نتایج مطالعه‌ی حاضر همسوست.
مقتدری و همکاران در مطالعه‌ای عنوان نمودند که محصولات لاتکس ازجمله آلرژن‌های مرتبط با شغل کارکنان بهداشتی می‌باشد (35). لاتکس مایع شیری‌رنگی است که از درخت گرفته می‌شود. پروتئین‌های لاتکس طبیعی در پوست جذب می‌شوند و پودر داخل دستکش به‌عنوان حاملی برای این پروتئین‌های آلرژیک به کار می‌رود (16). نتایج مطالعه Kurpiewska و همکاران نشان داد که استفاده از دستکش لاتکس می‌تواند کارکنان بهداشتی را مستعد ابتلا به درماتیت تماسی سازد (36) اما نتایج حاصل از سایر مطالعات ارتباط معناداری بین نوع دستکش مصرفی و ابتلا به درماتیت تماسی را نشان نداده است (3, 21) که با نتایج مطالعه‌ی حاضر همسوست.
بسیاری از محققان دریافتند که سابقه اگزما به‌شدت با درماتیت تماسی شغلی در ارتباط است (3, 26). مطالعه‌ی مشابهی در چین نشان داد که ریسک ابتلا به درماتیت تماسی دست در افراد باسابقه‌ی اگزما، 5 برابر بیشتر است (37). پوست‌هایی که اگزما دارند بیشتر مستعد تحریک‌اند و روند بهبودی و یا ترمیم پوست در آن‌ها مدت‌زمان بیشتری طول می‌کشد همچنین عدم محافظت فیزیکی پوست و اختلال در سیستم ایمنی، فرد دارای اگزمای پوستی را مستعد ابتلا به درماتیت تماسی می‌کند (3). در مطالعه‌ای که توسط Mekonnen و همکاران و kokandi و همکاران در میان کارکنان بهداشتی انجام شد، نتایج بیانگر آن بود که داشتن سابقه‌ی آلرژی بروز درماتیت تماسی را تشدید می‌کند (21, 26). Smith و همکاران نیز در مطالعه‌ای مشابه نشان دادند که ریسک ابتلا به درماتیت تماسی در افراد دارای سابقه‌ی آلرژی 6/4 برابر بیشتر است (12) که با نتایج حاصل از مطالعه حاضر مطابقت دارد. واکنش آلرژیک نوعی واکنش حساسیتی است که توسط ایمونوگلوبولین E (IgE) یا واکنش حساسیت به سلول T ایجاد می‌شود. سابقه‌ی واکنش آلرژیک به هر ماده‌ای به‌عنوان مهم‌ترین عامل مرتبط با درماتیت تماسی شغلی ثبت‌شده است. این امر به این دلیل است که با پایین آمدن آستانه تحریک در فرد باسابقه آلرژی ، پوست مستعد تحریک بیشتری می‌شود (3).
نتیجه‌گیری
شیوع درماتیت تماسی دست در میان تکنولوژیست‌های اتاق عمل مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بالا است. سابقه‌ی آلرژی و اگزما ازجمله عوامل مهم در ابتلا به درماتیت تماسی است بنابراین باید در معاینات قبل از استخدام حتی‌الامکان از استخدام افرادی باسابقه آلرژی و اگزما به‌خصوص در بخش‌های پرخطر اجتناب کرد. شست و شوی مکرر دست‌ها یکی از عوامل مهم دیگر در افزایش ریسک ابتلا به درماتیت تماسی دست است که باید با آموزش مراقبت از سلامت پوست در کارکنان، شست‌و‌شوی دست با آب گرم نه با آب داغ، خشک‌کردن کامل دست‌ها، استفاده از مرطوب‌کننده ها بعد از شستن دست و بیرون آوردن دستکش و هوادهی در مدت کار حداقل یک‌بار در هر ساعت میزان آن را به حداقل ممکن کاهش داد. علاوه بر این تشخیص زودرس و مراجعه به پزشک با ایجاد کوچک‌ترین تغییری در سطح پوست در پیشگیری از درماتیت‌های شغلی نقش اساسی دارد (16). توصیه می‌شود جهت آگاهی کارکنان روش‌های پیشگیری و دستورالعمل‌ها در بخش‌ها نصب گردد و مطالعات بیشتر درزمینه‌ی درماتیت‌های آلرژیک صورت گیرد.
تقدیر و تشکر
شیوع درماتیت تماسی دست در میان تکنولوژیست‌های اتاق عمل مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بالا است. سابقه‌ی آلرژی و اگزما ازجمله عوامل مهم در ابتلا به درماتیت تماسی است بنابراین باید در معاینات قبل از استخدام حتی‌الامکان از استخدام افرادی باسابقه آلرژی و اگزما به‌خصوص در بخش‌های پرخطر اجتناب کرد. شست و شوی مکرر دست‌ها یکی از عوامل مهم دیگر در افزایش ریسک ابتلا به درماتیت تماسی دست است که باید با آموزش مراقبت از سلامت پوست در کارکنان، شست‌و‌شوی دست با آب گرم نه با آب داغ، خشک‌کردن کامل دست‌ها، استفاده از مرطوب‌کننده ها بعد از شستن دست و بیرون آوردن دستکش و هوادهی در مدت کار حداقل یک‌بار در هر ساعت میزان آن را به حداقل ممکن کاهش داد. علاوه بر این تشخیص زودرس و مراجعه به پزشک با ایجاد کوچک‌ترین تغییری در سطح پوست در پیشگیری از درماتیت‌های شغلی نقش اساسی دارد (16). توصیه می‌شود جهت آگاهی کارکنان روش‌های پیشگیری و دستورالعمل‌ها در بخش‌ها نصب گردد و مطالعات بیشتر درزمینه‌ی درماتیت‌های آلرژیک صورت گیرد.
تقدیر و تشکر
با تقدیر و تشکر از کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، این مقاله حاصل از طرح دانشجویی مصوب کمیته تحقیقات دانشجویی با کد اخلاق IR.MAZUMS.96.S.72 می‌باشد.
مشارک نویسندگان:
طراحی پژوهشی: ع.پ، ا.ن
جمع آوری داده: س.ر،ع.پ
تحلیل داده: ا.م
نگارش و اصلاح مقاله: س.ر، ع.پ، ا.ن
تضاد منافع
هیچ گونه تضاد منافعی از سوی نویسندگان گزارش نشده است.
طراحی پژوهشی: ع.پ، ا.ن
جمع آوری داده: س.ر،ع.پ
تحلیل داده: ا.م
نگارش و اصلاح مقاله: س.ر، ع.پ، ا.ن
تضاد منافع
هیچ گونه تضاد منافعی از سوی نویسندگان گزارش نشده است.
منابع
1. Nicholson LB. The immune system. Essays in biochemistry. 2016;60(3):275-301.
2. Shum K, Meyer J, Chen Y, Cherry N, Gawkrodger D. Occupational Contact Dermatitis to Nickel: experience of the British dermatologists (EPIDERM) and occupational physicians (OPRA) surveillance schemes. Occupational and Environmental Medicine. 2003;60(12):954-7.
3. Huzaifah H. Prevalenve of occupational hand contact dermatitis and its association factors among staff nurses of a public hospital in selangor International Journal of Public Health and Clinical Sciences. 2019;6(1):118-30.
4. Held E, Wolff C, Gyntelberg F, Agner T. Prevention of work‐related skin problems in student auxiliary nurses: an intervention study. Contact Dermatitis. 2001;44(5):297-303.
5. Zare Sakhvidi MJ, Zare G. The investigation of affection risk to skin symptoms (dermatitis) in Educational hospitals staff services in Yazd with Nordic Occupational Skin Questionnaire. Iran Occupational Health. 2018;14(6):18-25.
6. Izu K, Yamamoto O, Asahi M. Occupational skin injury by hydrogen peroxide. Dermatology. 2000;201(1):61-4.
7. Sasseville D. Occupational contact dermatitis. Allergy, Asthma & Clinical Immunology. 2008;4(2):59.
8. Wallenhammar L-M, Nyfjäll M, Lindberg M, Meding B. Health-related quality of life and hand eczema-a comparison of two instruments, including factor analysis. Journal of investigative dermatology. 2004;122(6): 1381-9.
9. Szepietowski J, Salomon J. Hand dermatitis: a problem commonly affecting nurses. Rocz Akad Med Bialymst. 2005;50(1):46-8.
10. Lotfi M, Amirnia M, Aghazadeh A. Assesing The Dermatitis Of Operating Room Nurses"Hand Or Arms Medical Journal Of Tabriz University Of Medical Sciences. 2004;38(62). [Persian]
11. Nichol K, Copes R, Kersey K, Eriksson J, Holness DL. Screening for hand dermatitis in healthcare workers: Comparing workplace screening with dermatologist photo screening. Contact Dermatitis. 2019;80(6):374-81.
12. Smith DR, Wei N, Kang L, Wang R-S. Work environment and hand dermatitis among nurses in a Chinese teaching hospital. Environmental Health and Preventive Medicine. 2004;9(4):
181-4.
13. Smith DR, Adachi Y, Mihashi M, Kawano S, Ishitake T. Hand dermatitis risk factors among clinical nurses in Japan. Clinical nursing research. 2006;15(3):197-208.
14. Smith DR, Leggat PA. Hand dermatitis
among female nursing students in tropical Australia. Nursing & Health Sciences. 2004;6(2):
109-13.
15. Smith Dr, Choe M, An Gj, Joo M, Jeon My, Chae Yr, Et Al. A Detailed Analysis Of Hand Dermatitis Risk Factors Among Korean
Nurses: Results From Questionnaire Survey. Environmental Dermatology. 2005;12(3):149.
16. Sadeghian F, Delvarian Zadeh M, KalalyanMoghadam H, Hosseinzadeh S. The prevalence of hand dermatitis, and some of the factors in the nursing and midwifery personnel. Daneshvar Bimonthly. 2006;14(67):25-32. [Persian]
17. Gould D. Occupational Irritant Contact Dermatitis in Healthcare Workers–Meeting the Challenge of Prevention. Business Briefing: European Pharmacotherapy. 20032003.
18. Hamnerius N, Svedman C, Bergendorff O, Björk J, Bruze M, Pontén A. Wet work exposure and hand eczema among healthcare workers: a cross‐sectional study. British Journal of Dermatology. 2018;178(2):452-61.
19. Susitaival P, Flyvholm MA, Meding B, Kanerva L, Lindberg M, Svensson Å, et al. Nordic Occupational Skin Questionnaire (NOSQ‐2002): a new tool for surveying occupational skin diseases and exposure. Contact dermatitis. 2003;49(2):70-6.
20. Smit HA, Coenraads PJ, Lavrijsen AP, Nater JP. Evaluation of a self‐administered questionnaire on hand dermatitis. Contact Dermatitis. 1992;26(1):11-6.
21. Mekonnen TH, Yenealem DG, Tolosa BM. Self-report occupational-related contact dermatitis: prevalence and risk factors among healthcare workers in Gondar town, Northwest Ethiopia, 2018—a cross-sectional study. Environmental Health and Preventive Medicine. 2019;24(1):11.
22. Özyazıcıoğlu N, Sürenler S, Tanrıverdi G. Hand dermatitis among paediatric nurses. Clinical Nursing. 2010;19(11‐12):1597-603.
23. Nichol K, Copes R, Spielmann S, Kersey K, Eriksson J, Holness D. Workplace screening for hand dermatitis: a pilot study. Occupational Medicine. 2016;66(1):46-9.
24. Lampel HP, Patel N, Boyse K, O'Brien SH, Zirwas MJ. Prevalence of hand dermatitis in inpatient nurses at a United States hospital. Dermatitis. 2007;18(3):140-2.
25. Ibler KS, Jemec GB, Flyvholm MA, Diepgen TL, Jensen A, Agner T. Hand eczema: prevalence and risk factors of hand eczema in a population of 2274 healthcare workers. Contact dermatitis. 2012;67(4):200-7.
26. Kokandi AA. Hand dermatitis among
nurses at a University Hospital in Saudi
Arabia. 2017.
27. Boehm D, Schmid‐Ott G, Finkeldey F, John SM, Dwinger C, Werfel T, et al. Anxiety, depression and impaired health‐related quality of life in patients with occupational hand eczema. Contact Dermatitis. 2012;67(4):184-92.
28. Johnston G, Exton L, Mohd Mustapa M, Slack J, Coulson I, English J, et al. British Association of Dermatologists’ guidelines for the management of contact dermatitis 2017.
British Journal of Dermatology. 2017;176(2): 317-29.
29. Salem M, RashidiJahan H, Tavakoli R, Sanaienasab H, Pourtaghi G. Study of work related diseases among staff of a hospital in Tehran. North Khorasan University of Medical Sciences. 2014;6(1):71-9.
30. Jafarimanesh H. The effect of Alcea Althea on latex allergy among operating room staffs in Arak Hospitals, Iran. Complementary Medicine. 2015; 4(4):954-67.
31. Kralj N, Michaelis M, Hofmann F. Prevalence of skin damage in health care workers. Occupational Health. 2000;42(1):38-43.
32. Malik M, English J. Irritant hand dermatitis in health care workers. Occupational Medicine. 2015;65(6):474-6.
33. Minamoto K, Watanabe T, Diepgen TL. Self‐reported hand eczema among dental workers in Japan–a cross‐sectional study. Contact Dermatitis. 2016;75(4):230-9.
34. Burnett CA, Lushniak BD, McCarthy W, Kaufman J. Occupational dermatitis causing days away from work in US private industry, 1993. American journal of industrial medicine. 1998;34(6):568-73.
35. Moghtaderi M, Teshnizi SH, Farjadian S. Sensitization to common allergens among patients with allergies in major Iranian cities: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology and health. 2017;39.
36. Kurpiewska J, Liwkowicz J, Benczek K, Padlewska K. A survey of work-related skin diseases in different occupations in Poland. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics. 2011;17(2):207-14.
37. Zhang D, Zhang J, Sun S, Gao M, Tong A. Prevalence and risk factors of hand eczema in hospital‐based nurses in northern China. Australasian Journal of Dermatology. 2018; 59(3):194-7.
2. Shum K, Meyer J, Chen Y, Cherry N, Gawkrodger D. Occupational Contact Dermatitis to Nickel: experience of the British dermatologists (EPIDERM) and occupational physicians (OPRA) surveillance schemes. Occupational and Environmental Medicine. 2003;60(12):954-7.
3. Huzaifah H. Prevalenve of occupational hand contact dermatitis and its association factors among staff nurses of a public hospital in selangor International Journal of Public Health and Clinical Sciences. 2019;6(1):118-30.
4. Held E, Wolff C, Gyntelberg F, Agner T. Prevention of work‐related skin problems in student auxiliary nurses: an intervention study. Contact Dermatitis. 2001;44(5):297-303.
5. Zare Sakhvidi MJ, Zare G. The investigation of affection risk to skin symptoms (dermatitis) in Educational hospitals staff services in Yazd with Nordic Occupational Skin Questionnaire. Iran Occupational Health. 2018;14(6):18-25.
6. Izu K, Yamamoto O, Asahi M. Occupational skin injury by hydrogen peroxide. Dermatology. 2000;201(1):61-4.
7. Sasseville D. Occupational contact dermatitis. Allergy, Asthma & Clinical Immunology. 2008;4(2):59.
8. Wallenhammar L-M, Nyfjäll M, Lindberg M, Meding B. Health-related quality of life and hand eczema-a comparison of two instruments, including factor analysis. Journal of investigative dermatology. 2004;122(6): 1381-9.
9. Szepietowski J, Salomon J. Hand dermatitis: a problem commonly affecting nurses. Rocz Akad Med Bialymst. 2005;50(1):46-8.
10. Lotfi M, Amirnia M, Aghazadeh A. Assesing The Dermatitis Of Operating Room Nurses"Hand Or Arms Medical Journal Of Tabriz University Of Medical Sciences. 2004;38(62). [Persian]
11. Nichol K, Copes R, Kersey K, Eriksson J, Holness DL. Screening for hand dermatitis in healthcare workers: Comparing workplace screening with dermatologist photo screening. Contact Dermatitis. 2019;80(6):374-81.
12. Smith DR, Wei N, Kang L, Wang R-S. Work environment and hand dermatitis among nurses in a Chinese teaching hospital. Environmental Health and Preventive Medicine. 2004;9(4):
181-4.
13. Smith DR, Adachi Y, Mihashi M, Kawano S, Ishitake T. Hand dermatitis risk factors among clinical nurses in Japan. Clinical nursing research. 2006;15(3):197-208.
14. Smith DR, Leggat PA. Hand dermatitis
among female nursing students in tropical Australia. Nursing & Health Sciences. 2004;6(2):
109-13.
15. Smith Dr, Choe M, An Gj, Joo M, Jeon My, Chae Yr, Et Al. A Detailed Analysis Of Hand Dermatitis Risk Factors Among Korean
Nurses: Results From Questionnaire Survey. Environmental Dermatology. 2005;12(3):149.
16. Sadeghian F, Delvarian Zadeh M, KalalyanMoghadam H, Hosseinzadeh S. The prevalence of hand dermatitis, and some of the factors in the nursing and midwifery personnel. Daneshvar Bimonthly. 2006;14(67):25-32. [Persian]
17. Gould D. Occupational Irritant Contact Dermatitis in Healthcare Workers–Meeting the Challenge of Prevention. Business Briefing: European Pharmacotherapy. 20032003.
18. Hamnerius N, Svedman C, Bergendorff O, Björk J, Bruze M, Pontén A. Wet work exposure and hand eczema among healthcare workers: a cross‐sectional study. British Journal of Dermatology. 2018;178(2):452-61.
19. Susitaival P, Flyvholm MA, Meding B, Kanerva L, Lindberg M, Svensson Å, et al. Nordic Occupational Skin Questionnaire (NOSQ‐2002): a new tool for surveying occupational skin diseases and exposure. Contact dermatitis. 2003;49(2):70-6.
20. Smit HA, Coenraads PJ, Lavrijsen AP, Nater JP. Evaluation of a self‐administered questionnaire on hand dermatitis. Contact Dermatitis. 1992;26(1):11-6.
21. Mekonnen TH, Yenealem DG, Tolosa BM. Self-report occupational-related contact dermatitis: prevalence and risk factors among healthcare workers in Gondar town, Northwest Ethiopia, 2018—a cross-sectional study. Environmental Health and Preventive Medicine. 2019;24(1):11.
22. Özyazıcıoğlu N, Sürenler S, Tanrıverdi G. Hand dermatitis among paediatric nurses. Clinical Nursing. 2010;19(11‐12):1597-603.
23. Nichol K, Copes R, Spielmann S, Kersey K, Eriksson J, Holness D. Workplace screening for hand dermatitis: a pilot study. Occupational Medicine. 2016;66(1):46-9.
24. Lampel HP, Patel N, Boyse K, O'Brien SH, Zirwas MJ. Prevalence of hand dermatitis in inpatient nurses at a United States hospital. Dermatitis. 2007;18(3):140-2.
25. Ibler KS, Jemec GB, Flyvholm MA, Diepgen TL, Jensen A, Agner T. Hand eczema: prevalence and risk factors of hand eczema in a population of 2274 healthcare workers. Contact dermatitis. 2012;67(4):200-7.
26. Kokandi AA. Hand dermatitis among
nurses at a University Hospital in Saudi
Arabia. 2017.
27. Boehm D, Schmid‐Ott G, Finkeldey F, John SM, Dwinger C, Werfel T, et al. Anxiety, depression and impaired health‐related quality of life in patients with occupational hand eczema. Contact Dermatitis. 2012;67(4):184-92.
28. Johnston G, Exton L, Mohd Mustapa M, Slack J, Coulson I, English J, et al. British Association of Dermatologists’ guidelines for the management of contact dermatitis 2017.
British Journal of Dermatology. 2017;176(2): 317-29.
29. Salem M, RashidiJahan H, Tavakoli R, Sanaienasab H, Pourtaghi G. Study of work related diseases among staff of a hospital in Tehran. North Khorasan University of Medical Sciences. 2014;6(1):71-9.
30. Jafarimanesh H. The effect of Alcea Althea on latex allergy among operating room staffs in Arak Hospitals, Iran. Complementary Medicine. 2015; 4(4):954-67.
31. Kralj N, Michaelis M, Hofmann F. Prevalence of skin damage in health care workers. Occupational Health. 2000;42(1):38-43.
32. Malik M, English J. Irritant hand dermatitis in health care workers. Occupational Medicine. 2015;65(6):474-6.
33. Minamoto K, Watanabe T, Diepgen TL. Self‐reported hand eczema among dental workers in Japan–a cross‐sectional study. Contact Dermatitis. 2016;75(4):230-9.
34. Burnett CA, Lushniak BD, McCarthy W, Kaufman J. Occupational dermatitis causing days away from work in US private industry, 1993. American journal of industrial medicine. 1998;34(6):568-73.
35. Moghtaderi M, Teshnizi SH, Farjadian S. Sensitization to common allergens among patients with allergies in major Iranian cities: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology and health. 2017;39.
36. Kurpiewska J, Liwkowicz J, Benczek K, Padlewska K. A survey of work-related skin diseases in different occupations in Poland. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics. 2011;17(2):207-14.
37. Zhang D, Zhang J, Sun S, Gao M, Tong A. Prevalence and risk factors of hand eczema in hospital‐based nurses in northern China. Australasian Journal of Dermatology. 2018; 59(3):194-7.
Prevalence of Occupational Contact Dermatitis and its related Factors among Surgical Technologists in Five Educational Centers of Mazandaran University of Medical Sciences
Ali PAHNABI [5], Solale RAMAZANI [6], Ehsan MOHAMMADI [7], Ebrahim NASIRI [8]*
| Introduction: Occupational skin diseases and hand contact dermatitis specifically are among the most common occupational diseases among the healthcare workers. Since surgical technologists have contact with allergens and irritant substances are more susceptible to hand contact dermatitis. Thus, the aim of this study was to evaluate the prevalence of occupational hand contact dermatitis and effective factors among surgical technologists in five educational centers affiliated to Mazandaran University of Medical Sciences. Methods: The present cross-sectional study was conducted over 125 surgical technologists working in the hospitals affiliated with Mazandaran University of Medical Sciences who were selected via census sampling. Later, 97 participants who met the inclusion criteria were investigated. Data were collected by Nordic Occupational Skin questionnaire (NOSQ-2002) through interview and analyzed by SPSS software version 23. Results: The findings indicated that 68% of the examined technologists were female and 57.7% were over 37 years old. The prevalence of hand dermatitis was 45.4% (44 people). The highest prevalence was observed at the back of hands (24.7%) and between fingers (17.5%). Contact hand dermatitis had a significant correlation with the participants’ gender (p = 0.002), work experience (p = 0.028), and frequency of hand washes (p = 0.021). Moreover, having a history of eczema and allergy (P-Value≤ 0.01) was significantly effective in increasing hand contact dermatitis. Conclusion: The prevalence of hand contact dermatitis is high among surgical technologists. Therefore, hospital managers are required to plan for preventive measures and control the current situation. Furthermore, future researchers are recommended to carry out more studies on allergic dermatitis. Keywords: Dermatitis, Eczema, Hand disinfection, Hand washing |
Original Article Received: 2020/09/29 Accepted: 2020/12/02 Citation: PAHNABI A, RAMAZANI S, MOHAMMADI E, NASIRI E. Prevalence of Occupational Contact Dermatitis and its related Factors among Surgical Technologists in Five Educational Centers of Mazandaran University of Medical Sciences .Occupational Hygiene and Health Promotion 2021; 4(4): 315-326. |
[1] گروه اتاق عمل، دانشکده پیراپزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری ایران 
[2] گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
[3] گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
[4]* استادیار گروه هوشبری و اتاق عمل، دانشکده پیراپزشکی ساری، مرکز تحقیقات طب سنتی و مکمل، پژوهشکده اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
* (نویسنده مسئول: ebrahim.nasiri.f@gmail.com)
[5] Department of Operating Room, School of Medical Science, Student Research Committee, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
[6] Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
[7] Department of Occupational Health Engineering, Student Research Committee, School of Health, Qazvin university of medical science, Qazvin, Iran
[8] Assistant professor, Department of Anesthesiology, Operating room, School of Allied medical sciences, Traditional and Complementary Medicine Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
* (Corresponding Author: ebrahim.nasiri.f@gmail.com)
* (Corresponding Author: ebrahim.nasiri.f@gmail.com)
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلیه موضوعات بهداشت حرفه ای
دریافت: 1399/7/8 | پذیرش: 1399/11/4 | انتشار: 1399/12/4
دریافت: 1399/7/8 | پذیرش: 1399/11/4 | انتشار: 1399/12/4
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
