زمینه و هدف: روشنایی مطلوب باید تعادلی بین اقتصاد و محیط پیرامون ایجاد کند. به منظور رعایت اصول ایمنی و سلامت کارکنان باید روشنایی مناسب برای محیط کار جهت انجام وظایف روزمره تأمین گردد. شرایط نامناسب روشنایی موجب مخدوش شدن اطلاعات بصری محیطی و افزایش احتمال اشتباه در کار می‌شود. کیفیت روشنایی در ایجاد رغبت جهت تحصیل و آسایش بصری و بهره‌وری در فرآیند یادگیری دانش آموزان اهمیت به سزایی دارد. موضوع این پژوهش نحوه و میزان روشنایی در مدارس شهر بجنورد در مراکز آموزشی ابتدایی و ارزیابی کیفیت روشنایی مدارس و شناسایی مشکلات موجود در دستگاه‌های روشنایی مدارس و ارائه‌ی راهکارهای مناسب جهت بهبود می‌باشد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی در مدارس ابتدایی دخترانه شهر بجنورد در مقطع زمانی پاییز ۱۳۹۵ در ۱۰ مدرسه در مناطق مختلف شهر به صورت تصادفی انتخاب شد و میزان روشنایی کل (طبیعی و مصنوعی) و طبیعی به صورت جداگانه با استفاده از دستگاه لوکس متر Hanger CE اندازه‌گیری صورت گرفت. داده‌های جمع آوری شده که شامل شدت روشنایی کل، طبیعی و مصنوعی کلاس‌ها بود توسط نرم‌افزار SPSS (ورژن ۱۸) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و برای هر کلاس میانگین شدت روشنایی و انحراف معیار برحسب لوکس محاسبه گردید و همچنین نوع لامپ‌ها، معیوب بودن لامپ‌ها، رنگ دیوارها و سطح دستگاه‌ها و تجهیزات مدرسه مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در ۹۰ درصد موارد بررسی شده شدت روشنایی کل با مقادیر استاندارد مطابقت داشت و در ۱۰ درصد موارد شدت روشنایی کل مطابق با استاندارد نبود. ۵۷/۸۷ درصد موارد نوع لامپ‌ها برای روشنایی محوطه و کلاس‌ها مناسب بود، در ۹/۵ درصد موارد لامپ‌ها سوخته و معیوب بودند.
نتیجه‌گیری: عدم وجود روشنایی مطلوب طبیعی و مصنوعی در مدارس به دلیل جانمایی نادرست پنجره‌ها و توزیع نامناسب لامپ‌ها و همچنین نسبت سطح به پنجره را می‌توان از دلایل وضعیت نامناسب سیستم بهره‌وری روشنایی دانست.